Bạn có biết: China đã từng có một thời 'nhà lao bỏ hoang và đại chúng không cần khóa cửa'?

Mặc dầu lịch sử Trung Hoa trải dài đến 5.000 năm, các nhà sử học đều đồng tình về một kỷ nghuyên hoàng kim nhất định. Triều đại nhà Con đường được xem là đỉnh cao của nền tiến bộ Trung Hoa.  Nhà đường khởi đầu trong khoảng năm 618, khi Lý Uyên lật đổ cơ chế cai trị bạo lực và khắc nghiệt của nhà Tùy, lập nên triều đại của riêng chính mình – nhà Con đường, rồi xưng là Đường Cao Tổ. Năm 626, đàn ông của hoàng đế Cao Tổ, Lý Thế Dân kế vị cha mình. Con đường Thái Tông được nhớ đến như một trong những vị hoàng đế khổng lồ nhất lịch sử Trung Hoa. Trục đường Thái Tông – Lý Thế Dân. (Ảnh: Internet) Ông nhiều người biết đến là một chiến lược gia quân sự đại tài, có khả năng lãnh đạo quân đội biên ải từ phương pháp xa hàng ngàn dặm. Ông còn là một nhà thơ, nhà thư pháp. Kỷ nghuyên thống trị của Đường Thái Tông trần thế đạt đến trạng thai – thái hoà phồn thịnh. Một sử gia sau này viết: “Khách hàng kẻ bán chuyển di tự do mà không sợ giặc cướp, khám đường bỏ trống và mọi người không cần khóa cửa, mùa màng bội thu là chuyện thường và 10 lít gạo có giá chỉ ba hay bốn đồng“. Lãnh thổ nhà Các con phố. Ảnh: NTD Tiếng Việt. Khi ấy, kinh đô của nhà Tuyến đường là thành Trường An, nằm ở địa điểm Tây An ngày nay. Tham gia thời gian đó, Trường An là thành thị lớn nhất quả đât với dân số được cho là có thể lên đến 1 triệu người. Đây là một trọng tâm đa văn hóa hấp dẫn rất nhiều nhà ngoại giao và học giả từ khắp quả đât. Ghi chép ước lượng có hơn 100.000 người nước ngoài sinh sống tại Trường An. Nhà Con đường còn là kỷ nghuyên phát hành đặc sắc của ba tín ngưỡng lớn của Trung Hoa là Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo. Con đường Thái Tông Lý Thế Dân trong buổi tiếp kiến sứ giả trong khoảng Tây Tạng. Ảnh: NTD Tiếng Việt. Năm 645, nhà sư Trung Hoa, Huyền Trang đi về sau hành trình 17 năm đến Ấn Độ, nơi ông thỉnh được kinh Phật mang về Trung thổ Đại Con đường. Hành trình của Huyền Trang sau này đã biến thành tư liệu sáng tác cuốn tiểu thuyết kinh điển Trung Hoa: Tây Du Ký. Tượng Lạc Sơn Đại Phật ở tỉnh Tứ Xuyên được xây dựng trong suốt triều đại nhà Trục đường từ thế kỷ thứ 8 TCN. Với chiều cao 71 mét, đây là tượng Phật lớn nhất nhân loại, đã được UNESCO thừa nhận là di sản quả đât. Bức tượng Phật Di Lặc lớn nhất quả đât – Lạc Sơn Đại Phật. (Ảnh: Internet) Nhà Trục đường mở rộng hệ thống khoa cử để tuyển chọn tài năng, một thông lệ có từ thời nhà Tùy. Nhà Đường còn kiến thiết các công viên Nho giáo và phát hành các version chính thức của Ngũ Kinh, hẳn nhiên đầy đủ bình luận chọn lọc. Phần lớn những bạn nào muốn ra làm quan đều phải tham dự kì thi do triều đình đơn vị, nhằm kiểm tra nắm bắt nhân thức của họ về kinh điển Nho học. Chính trong khoảng triều đại nhà Con đường, tục “thưởng trà” trở nên bình thường. Lục Vũ, hiện được nhớ tới như “Thần Trà” đã viết công trình về trà trứ danh, “Trà Kinh”, dưới thời nhà Các con phố. “Thần trà” Lục Vũ nổi tiếng thời nhà Đường. Ảnh: NTD Tiếng Việt. Nhà Tuyến phố cũng được chứng minh là thời đại huy hoàng của [nhiều loại hình] nghệ thuật, khác biệt là thi ca. Hơn 48.000 bài thơ của hơn 2.000 thi sĩ có mặt trên thị trường và hiện nay không một nhà thơ Trung Hoa nào vượt lên tăm tiếng của nhì đại thi hào thời Trục đường: Lý Bạch và Đỗ Phủ. Nhị đại thi hào trong lịch sử Trung Hoa: Lý Bạch và Đỗ Phủ. (Ảnh: Internet) Thơ Lý Bạch theo trường phái lãng mạn phác họa phong cảnh mộng mơ trăng sáng lung linh thường xuyên nhắc đến rượu, người bạn đi cùng thân thương của thi nhân. Ngược lại, Đỗ Phủ là một nhà thơ hiện thực, ông diễn tả hiện thực xã hội, cuộc sống của lê dân trăm họ và thảm kịch chiến tranh ở biên thuỳ phía Tây. Mặc dầu có những thương vong trong các chiến dịch phía Tây mà Đỗ Phủ nhắc tới, quân đội nhà Trục đường thực thụ hùng mạnh. Giai đoạn trong khoảng Các con phố Thái Tông tới Tuyến phố Huyền Tông là kỷ nghuyên yên bình thịnh trị. Người ta biết tới Tuyến phố Huyền Tông bởi tình ái của ông với âm nhạc và thi ca và nhất là sự đắm say mê của ông đối với cung phi Dương Quý Phi. Mối tình nhiều người biết đến của Đường Huyền Tông với một trong 4 đại mỹ nhân Trung Hoa, Dương Quý Phi. Ảnh: NTD Tiếng Việt. Sau đó vào năm 755, tai họa ập đến. Một vị tướng tên là An Lộc Sơn chỉ đạo 16 vạn binh lính nổi loàn kháng cự hoàng đế, buộc triều đình phải bỏ chạy khỏi kinh thành. Quân lính triều đình cho rằng lòng si mê Dương Quý Phi của hoàng đế chính là nguyên nhân khiến cho ông xao nhãng quốc sự và không phát sinh ra thủ đoạn bội nghịch của An Lộc Sơn. Quân đội triều đình buộc hoàng đế treo cũ kĩ ái phi của ông. Sau 8 năm đấu tranh, sau cuối triều đình nhà Tuyến đường đã đạt được hòa ước với An Lộc Sơn. Huyền Tông quá muộn phiền nên dường ngôi cho nam nhi. Trong khoảng đây ghi lại điểm bắt đầu cho sự suy tàn của nhà Đường. An Lộc Sơn dấy binh bội phản. Ảnh: NTD Tiếng Việt. Theo một phần hòa ước, chỉ huy phiến quân được miễn tội và bổ nhiệm khiến cho lãnh đạo quân sự ở phổ thông vùng. Đương nhiên, kể từ đó hết đời vua này đến đời vua khác luôn phải cực nhọc chiến đấu duy trì quyền giữ vững địa phương. Sau này, hoạn quan được trao quyền thống lãnh quân triều đình kiểm soát an ninh hoàng đế lại mở màn lạm quyền, ám sát hoàng đế đến mấy lần. Sau năm 860, tình thế trở thành hỗn loạn. Chính quyền quá phân tán không thể kiểm soát nền cai trị. Các băng cướp lan tràn khắp vùng quê thậm chí thỉnh thoảng còn tiến công thành luỹ. Năm 970, nhà Trục đường cuối cùng cũng đi tới hồi kết. Ngày nay, kỷ nguyên Đại Con đường được nhớ đến như đỉnh cao của nền tân tiến Trung Hoa. China sẽ chẳng bao giờ nữa trải qua một thời kỳ thanh bình cực thịnh huy hoàng về đa số các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa và nghệ thuật như 130 năm trong khoảng Tuyến phố Thái Tông tới Các con phố Huyền Tông. Nhà Đường thực sự là kỷ nghuyên hoàng kim. [embedded content] Theo NTD Tiếng Việt  Đọc thêm: